Dünya yenidən insanlar üçün böyük təhlükə yaradan maddə- qlifosat barədə danışır.

“Cebhenfo.az” xəbər verir ki, buna səbəb keçmiş landşaft bağbanı Lüdovik Mojenin 30 il qlifosata məruz qalması ilə həyatını alt-üst olmasıdır. 

Beş il əvvəl ona xərçəngin nadir forması olan damardaxili B hüceyrəli limfoma diaqnozu qoyulub. Xəstəlik peşə xəstəliyi kimi tanınıb.

Həyatı ipdən asılı olan Lüdovik Moje üçün maddənin toksikliyi şübhə doğurmur. Adətən icazə veriləndən daha çox kimyaterapiyadan sonra onun son ümidi dəyişdirilmiş kök hüceyrələrinin transplantasiyasıdır. Amma şansı azdır:

"Onkoloqun mənə dediyi kimi, artıq sağalma söhbəti yoxdur".

Xərçəngi peşə xəstəliyi kimi tanındığından, Lüdovik kiçik bir müavinətdən əlavə, onu zəhərləyən maddənin istehsalçısı “Bayer-Monsanto”dan aylıq təzminat alır.

"Bu, hələ heç nə deyil. Amma məsələ bu deyil. Mənim üçün onun peşə xəstəliyi kimi tanınması daha vacib idi".

Gündəlik ağrılara baxmayaraq, Lüdoviç artıq işləyə bilməsə də, mübarizəni davam etdirmək istəyir. "Mən bu mesajı hər kəsə çatdırmaq istəyirəm. 

Glifosat həyatımı məhv etdi - məni zəhərlədi. Bu məhsullar insanları və təbiəti məhv edir",- deyə israr edir. O, Aİ-nin qlifosatın istifadəsinə icazəni uzatmaq qərarından qəzəblənib:

"Siyasətçilərin bu maddələrin təsdiqini uzatdığını görəndə qəzəblənirəm. Bu, pestisid lobbisidir. Təəssüf ki, siyasətçilərə və “Bayer-Monsanto”ya qarşı gücsüzük. Avropa Birliyinə bir şey deyə bilsəm, sadəcə olaraq bu maddələrə qadağa qoyulmasını tələb edərdim”.

“Cebheinfo.az”-ın araşdırması göstərir ki, qlifosat dünyada ən çox istifadə edilən herbisiddir və eyni zamanda ən mübahisəlidir. 2015-ci ildən bəri Beynəlxalq Xərçəng Araşdırmaları Agentliyi (IARC) maddəni "ehtimal ki, kanserogen" kimi təsnif edib. 

Fransa Milli Sağlamlıq və Tibbi Tədqiqatlar İnstitutu (INSERM) kimi tədqiqat institutları tərəfindən aparılan son araşdırmalar kimyəvi maddələrə məruz qalma ilə xərçəngin bəzi formaları arasında ehtimal əlaqəsini tapıb.

Bununla belə, Avropa Qida Təhlükəsizliyi Təşkilatı (EFSA) və Avropa Kimya Agentliyinin (ECHA) araşdırmalarının nəticələrinə əsaslanaraq, Avropa Birliyi icazəsini 2033-cü ilə qədər uzadıb.

Bu qərara bir sıra ətraf mühit və istehlakçı qrupları etiraz etmiş və aprel ayında məsələni Avropa Ədalət Məhkəməsinə veriblər.

Fransa Milli Sağlamlıq və Tibbi Tədqiqatlar İnstitutunun (INSERM) toksikoloqu və tədqiqatçısı Xavier Cumulusun sözlərinə görə, qiymətləndirmələr arasındakı boşluq tədqiqat institutları və Avropa tənzimləyiciləri tərəfindən istifadə edilən metodologiyalarla bağlıdır: 

"Pestisid istehsalçısı bir məhsulu bazara çıxarmaq istədikdə, bu orqanlar istehsalçıdan məhsulun təhlükəsiz olduğunu sübut etmək üçün özləri testlər keçirməsini tələb edir”.

Bütün mübahisələrə baxmayaraq, onun istifadəsi hələ də artmaqdadır. Hal-hazırda, bu birləşməni ehtiva edən 50-dən çox kommersiya preparatı istifadə olunur və bu formulalar çoxlu səthi aktiv maddələrin və daşıyıcı birləşmələrin mövcudluğuna görə onların aktiv birləşmələri olan qlifosatdan qat-qat zəhərlidir. 

Toksikoloji tədqiqatlar qlifosatın heyvanlar üçün son dərəcə “təhlükəsiz” herbisid olduğunu göstərir. Buna görə də onun kənd təsərrüfatında istifadəsi universaldır. 1991-ci ilin iyununda Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (EPA) bu birləşməni E sinifinə təsnif edib, bu da o deməkdir ki, insanlar üçün kanserogen deyil. 

Amma 2001-ci ildə isveçli onkoloqlar tərəfindən aparılan tədqiqat qlifosatın limfatik sistem xərçənginə səbəb ola biləcəyini göstərib. İsveç tədqiqatının nəticələri bu herbisidin “təhlükəsizliyi” ilə bağlı fikirləri kökündən dəyişib. Hazırda bir çox laboratoriyalarda onun həm toplanması, həm də heyvan və bitkilərdə toksik təsiri ilə bağlı araşdırmalar aparılır.

Qlifosatın xərçəngə səbəb ola biləcəyinə dair ilk şübhələr rəsmi olaraq 1985-ci ildə ortaya çıxıb. ABŞ Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (EPA) dərmanı potensial kanserogen kimi təsnif edib.

O vaxtdan bəri qlifosat üzərində çoxlu araşdırmalar aparılıb və o, hətta “dünyada ən çox öyrənilən maddə” kimi təsvir edilir. Almaniya Federal Riskin Qiymətləndirilməsi İnstitutu bu tədbirlə bağlı XNUMX tədqiqatını təhlil edib. Nəticələr qlifosatın xərçəngə, məhsuldarlığın pozulmasına və ya dölə zərər verdiyinə dair heç bir sübut olmadığını göstərib. Oxşar mövqeyi Avropa Qida Təhlükəsizliyi Təşkilatı da təqdim edib.

Bununla belə, Beynəlxalq Xərçəng Araşdırmaları Agentliyi 2015-ci ildə qlifosatı “kanserogen ola bilən bir maddə” kimi təsnif etdi.  O, qeyri-Hodgkin lenfomasının inkişaf riskini artıran məhdud sübut tapdı.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı da onu "ehtimal ki, kanserogen" maddə kimi təsvir edir. Ancaq ABŞ Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi və Avropa Qida Təhlükəsizliyi Təşkilatını fikrincə, məhsul "təlimatlara uyğun istifadə olunmaq şərti ilə" təhlükəsizdir.

Qlifosat bir çox qidada tapıla bilər - çörək, peçenye, dənli bitkilər. Nəzəri olaraq, buğda, qarğıdalı, soya və ya yulaf olan hər hansı bir məhsulda görünə bilər. Qlifosata qlifosat tərkibli məhsullarla qidalanan heyvanların ətində, həmçinin quş əti və yumurtada da rast gəlmək olar.

Tərkibində pambıq olan məhsullarda da olması mümküdür. Bu da gündəlik istifadə edilən pambıq çubuqlar, tamponlar, sanitar salfetlər, dəsmallardan deməkdir.Deməli, təhlükə hər kəsin evinə qədər gəlir.

Xəzər
“Cebheinfo.az”